Borçlanma araçlarından olan tahviller; devlet veya kurumlar tarafından daha ucuza finansman sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Tahviller herhangi bir ortaklık durumu oluşturmaz. Alıcıya yani fon sağlayıcıya ödediği parayı ve faizini alma hakkı sağlar.

Devlet ve özel sektör tahvili olmak üzere iki ana gruba ayrılır.

• Tahvil sadece alıcıya alacağını faizi ile birlikte tahsil etme hakkı vermektedir.
• Günümüz şartlarında faizlerde değişimler sıklıkla yaşanmaktadır ve bu da tahvil fiyatlarında bazı değişiklikler meydana getirmektedir. Eğer faizlerde bir artış olursa bu durum tahvilin fiyatına ters olarak yansımaktadır yani tahvil fiyatında düşüş yaşanacaktır. Ek olarak tersi bir durumda yani faizlerde bir düşüş olduğu zaman ise tahvil fiyatında artış olacaktır ve vadesi gelmeden karlı bir satış yapılabilecektir.
• Tahvil satışını gerçekleştiren tarafın iflası vb. durumda ise hukukta yer alan borçların önceliği hükmü devreye girecektir. Bu durumda alacaklının anapara ve faizini talep etmesi mümkün olacaktır. Ayrıca bu hükme göre tahvil sahibi her zaman hisse sahibinden daha öncelikli olmaktadır.

Bono, sabit getirisi olan bir yatırım aracıdır. Devlet ya da kurumsal bir yapının yatırımcıdan aldığı borca karşılık verdiği senettir. Ya da diğer bir tabirle yatırımcının devlet ya da kurumdan sabit faiz ile aldığı kredinin belgesidir denilebilir.

Bu senetlerin süresi 1 seneden kısadır ki tahvil ile bonoyu ayıran tek özellik aslında budur. 1 seneyi geçmesi durumunda bono değil tahvil denmektedir.

Tahvillerde geçerli olan durum burada da söz konusudur; alacak ilişkisi doğurmaktadır. Bonolar da ortaklık ve yönetimde söz hakkı olmak gibi haklar vermemektedir

Bono ve tahviller, bankalar ve aracı kurumlar tarafından satılırlar. Bono ve tahvil ihraç eden kuruluşlar ihraç sırasında banka ve aracı kurumlar aracılığı ile bireylere ve kurumsal şirketlere satış yaparlar. İhraç sonrasında ise bu bono ve tahviller ‘Borsa Tahvil ve Bono Piyasası’nda’ işlem görebildiği gibi banka ve aracı kurumlar kendi portföylerinden de tezgâh üstü olarak satış yapabilirler.

Bono ve tahvil almak isteyen yatırımcı alış sırasında vadeye, getirisine, ihraççısını, getiri türüne dikkat etmelidir. Ayrıca aldığı bono tahvili vadesinden önce sattığı takdirde mevcut piyasa koşullarına göre zarar edebileceğini de bilmelidir.

Devlet tahvili, devlet garantili, düşük riskli ve sabit getirili araçlara yatırım yapmak isteyenlerin tercihi olan bu sebeple likiditesi nispeten yüksek yatırım araçlarındandır. 1 seneden uzun borçlanma için hazine müsteşarlığı tarafından çıkarılan bu araçların bir diğer adı da “devlet içi borçlanma senedi (dibs)’dir.

Devlet, bu borçlanma aracında belirli vadede belirlenmiş olan faizi ödemeyi garanti etmektedir. Kuponlu ve kuponsuz olarak ihraç edilen devlet tahvillerinde faiz her zaman daha düşüktür çünkü devlet tahvilleri işlemiş faizleri ile paraya çevrilmektedir ve bu da faiz düşüklüğüne neden olmaktadır.

İskontolu olarak da satışı yapılabilen devlet tahvillerinde, alacaklılar faiz gelirlerini alırken 3, 6, veya 12 aylık periyodlarda birer kere alabilirler.

• Devlet garantili oldukları için güvenilir yatırım araçlarıdır.
• Sabit getirili araçlardır.
• Kuponlu veya kuponsuz devlet tahvilleri iskontolu olarak satılırlar. Vade tarihinde, devlet tahvilinin üzerinde yazan nominal değer ödemede esas alınır
• Kuponsuz devlet tahvillerinde ise yatırımcılara 3-6-12 ayda en az bir kere faiz ödemesinin yapılması gerekmektedir.
• Faiz düşüşü yaşanırsa devlet tahvillerinin birim fiyatında yükselme yaşanır.
• Hazine ve maliye bakanlığı tarafından çıkarılan devlet tahvillerinin satışı Merkez Bankası aracılığı ile gerçekleştirilir.
• Hazine bonoları ile karıştırılırlar ki teknik olarak aynı özelliklere sahip olsalar da hazine bonoları 1 yıldan kısa süreli borçlanma araçlarından iken hazine tahvilleri 1 yıldan süre vadesi olan borçlanma araçlarındandır.

• Öncelikle yatırımcımız almak istediği bono/tahvilin vadesi ve/veya vadeye kalan gün sayısına dikkat etmeli, kendi vade ve nakit akım koşullarına uygun olup olmadığını kontrol etmelidir.
• İhraç eden kurumu ve kurumun kredi derecelendirme notunu değerlendirmeli, verilen faiz oranı ile risk parametrelerinin, kendi risk toleransına uyup uymadığı kontrol edilmelidir.
• Şirket tahvil ve bonolarının, doğal olarak hazine kağıtlarından daha riskli olduğu unutulmamalıdır.
• Vadesi gelmeden, İkincil piyasada satmak gerekmesi durumunda, ilgili tahvil/bononun likidite durumu araştırılmalıdır.
• İkincil piyasada alım/satım yapılırken, alınan/satılan fiyata dikkat edilmeli, bu fiyatın getiriyi belirleyen ana unsurlardan olduğu unutulmamalıdır.